Tầm quan trọng của cây xanh với môi trường sống

 “Hành tinh xanh” là một cụm từ rất đỗi quen thuộc mỗi khi chúng ta nhắc đến Trái Đất. Trong tất cả các hành tinh của hệ Mặt Trời thì Trái Đất là một hành tình rất đặc biệt bởi đó là hành tinh duy nhất có sự hiện hữu của sự sống với vô số các loài sinh vật cùng sống dưới một “mái nhà chung”. Nếu ví Trái Đất như một cơ thể sống thì rừng cây được ví như “lá phổi xanh ”. Nói như vậy để thấy rằng, cây xanh có một tầm quan trọng vô cùng to lớn đối với môi trường sống, với đời sống của tất cả các loài sinh vật trên Trái Đất trong đó có loài người chúng ta.

        Thực vật hay chúng ta vẫn thường gọi là cây xanh có một khả năng đặc biệt mà các loài trong Giới Động vật cũng như con người không thể có được chính là khả năng quang hợp. Quang hợp ở thực vật là quá trình sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời đã được diệp lục hấp thụ để tổng hợp cacbohidrat và giải phóng ôxi từ khí cacbonic và nước.

                      

                         Sơ đồ quang hợp ở cây xanh (Nguồn: internet)

         Chúng ta có thể khẳng định chắc chắn rằng: Quang hợp ở cây xanh là một quá trình mà hầu như tất cả sự sống trên Trái Đất đều phụ thuộc vào nó. Điều này được chứng minh bằng vai trò vô cùng quan trọng của cây xanh.

1.      Cung cấp nguồn chất hữu cơ làm thức ăn cho tất cả các loài động vật và con người

       Người ta gọi cây xanh là sinh vật quang tự dưỡng và luôn đứng đầu các chuỗi thức ăn trong hệ sịnh thái. Động vật lấy thức ăn trực tiếp từ thực vật. Nhu cầu ăn, mặc ở của con người được cung cấp gián tiếp (qua động vật) và trực tiếp từ thực vật như thức ăn, thuốc chữa bệnh, nguyên liệu cho các ngành công nghiệp.

2. Tích lũy năng lượng

      Hầu hết các dạng năng lượng sử dụng cho các quá trình sống của các sinh vật trên Trái Đất (năng lượng hóa học : dạng ATP) đều được biến đổi từ năng lượng ánh sáng mặt trời nhờ quá trình quang hợp.

3. Điều hoà khí hậu, điều hòa vi khí hậu ở khu vực đô thị, làm trong sạch và giảm nhiệt đô đường phố

 Rừng cây xanh có tác dụng điều hòa khí hậu toàn cầu thông qua việc làm giám đáng kể lượng nhiệt chiếu từ mặt trời xuống bề mặt trái đất nhờ độ che phủ của tán rừng là rất lớn. Cây xanh sẽ hấp thụ bức xạ mặt trời, hấp thụ khí cacbonic tiến hành quá trình quang hợp và nhả ra khí oxi làm giảm thiểu khí "nhà kính" (nguyên nhân chính gây biến đổi khí hậu).  Theo tài liệu nghiên cứu của Nhật Bản: Trung bình 1 ha rừng hay vườn cây rậm rạp có thể hấp thụ 1000kg CO₂ và thải ra 730kg O₂ mỗi ngày. Trung bình 1 ha thảm cỏ có thể hấp thụ 360kg CO₂ và thải ra 240kg O₂ mỗi ngày. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, trong những ngày nắng nóng nhiệt độ không khí ở vùng cây xanh ban ngày thấp hơn từ 1-3⁰C, hàm lượng oxy trong không khí lớn hơn tới 20% và hàm lượng CO₂ ít hơn, độ ẩm không khí từ 2% - 5% so với vùng trống trơn.

Đối với khu vực đô thị, cây xanh càng có ý nghĩa to lớn trong việc tạo ra bầu không khí trong sạch, không khói bụi. Khi gió thổi không khí xuyên qua cây xanh, hàm lượng bụi trong không khí sẽ được các lá cây giữ lại phần lớn, làm cho không khí trong sạch hơn. Cây càng rậm rạp, lá càng sần sùi thì bụi càng dễ bám hơn. Khi lá cây đã bám đầy bụi, trời mưa sẽ rửa sạch lá và lá sẽ tiếp tục chu kỳ hấp phụ bụi. Tổng lượng bụi được bám giữ trên một cây có tán lá lớn, rậm có thể đạt tới từ 10-30kg. Nồng độ bụi trong không khí thổi qua cây xanh có thể giảm đi từ 20-60%.

 

4. Giảm thiểu úng ngập, xói mòn đất, giảm ô nhiễm môi trường đất, nước và bảo vệ tài nguyên nước, đất.

-                   Cây xanh đặc biệt là hệ thực vật rừng có hệ rễ cây có khả năng hđâm sâu xuống các lớp đất đá và hút nước rất tốt. Vào mùa mưa bão, cây xanh giúp giảm thiểu úng ngập ở khu vực đồng bằng, đô thị. Đối với vùng trung du, miền núi hệ cây rừng là lá chắn vững chắc giúp giữ nước và cản trở quá trình chảy ào ạt của dòng nước, sức quật của gió, từ đó hạn chế tình trạng bão, lũ lụt, xói mòn, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất đá...Lượng nước do rễ cây giữ lại trở thành các mạch nước ngầm. Chính vì thế trồng nhiều cây xanh, giữ đất, giữ rừng có ý nghĩa to lớn giúp người dân giảm bớt các thiệt hại do thiên tai mang lại.

-                 Ngoài ra, cây xanh còn có khả năng hấp thụ nhiều chất ô nhiễm độc hại trong môi trường nước và đất, đặc biệt là các kim loại nặng như  chì, asen, thủy ngân... trong các mô bì của lá cây, trong thân, cành và rễ cây. Hiện nay người ta đã sử dụng một số loài thực vật trong dây truyền hệ thống xử lý nước thải, và đang nghiên cứu sử dụng một số loài thực vật để xử lý ô  nhiễm đất, hấp thụ kim loại nặng, phục hồi chất lượng đất.

-                  Nếu rừng bị phá hủy, đất bị xói, quá trình đất mất mùn và thoái hóa xảy ra rất nhanh chóng. Ước tính ở nơi rừng bị phá hoang trơ đất trống, mỗi năm bị rửa trôi mất khoảng 10 tấn mùn/ha. Đồng thời các quá trình feralit, tích tụ sắt, nhôm, hóa đá ong lại tăng cường, làm cho đất mất tính chất hóa lý, mất cân bằng hệ vi sinh vật, không giữ được nước, dễ bị khô hạn, thiếu chất dinh dưỡng, trở nên rất chua, kết cứng lại, cằn cỗi, trơ sỏi đá. Điều đó thể hiện một qui luật tất yếu là rừng mất thì đất kiệt, và đất kiệt thì rừng cũng bị suy vong.

5. Bảo tồn và tiết kiệm năng lượng
    
         Theo một số nghiên cứu, nếu bạn trồng khoảng 3 cây quanh 1 ngôi nhà, bạn sẽ cắt giảm bớt được 50% nhu cầu sử dụng điều hòa. Bằng cách giảm bớt nhu cầu sử dụng năng lượng, chúng ta không chỉ tiết kiệm được tiền điện mà còn giúp giảm bớt lượng CO₂ thải ra từ các nhà máy sản xuất điện.
    
          Trồng nhiều cây xanh xung quanh ngôi nhà sẽ giúp bạn điều hòa được không khí ngôi nhà mình, giúp giảm nhiệt và không khí mát mẻ, trong lành hơn, giúp bạn có được một giấc ngủ thật ngon.

  
6. Cải thiện sức khỏe con người

        Tình trạng ô nhiễm môi trường khiến sức khỏe chúng ta bị ảnh hưởng và ngày một suy yếu hơn do thường xuyên hít phải khói bụi độc hại và ảnh hưởng của ô nhiễm ánh sáng, tiếng ồn. Các bệnh liên quan đến hệ tim mạch, hô hấp như suy tim, cao huyết áp, hen suyễn, bệnh phổi, các bệnh về mắt …đều là những căn bệnh có liên quan đến ô nhiễm môi trường sống. Được sống trong môi trường yên tĩnh, thoáng mát, sạch sẽ và trong lành sẽ khiến sức khỏe trở nên tốt hơn. Và trồng nhiều cây xanh là biện pháp tự nhiên mang lại hiệu quả, kinh tế và bền vững nhất để có một cuộc sống khỏe và tuổi thọ lâu dài.

7. Tăng mỹ quan đô thị 

Hệ thống cây xanh đô thị làm tăng thẩm mỹ cảnh quan đô thị, tạo ra cảm giác êm dịu về mầu sắc và môi trường khí hậu đô thị, tôn cao giá trị thẩm mỹ của các công trình kiến trúc, các đài kỷ niệm, các danh lam, thắng cảnh, cơ quan, trường học phục vụ cho nhu cầu học tập, giải trí, nghỉ ngơi, đi dạo của mọi người dân, cũng như khách du lịch.

 
8. Tạo ra cơ hội kinh tế

       Trồng cây ăn quả, hoa, cây cảnh, cây dược liệu vừa giúp chúng ta cải thiện được thu nhập, phát triển kinh tế gia đình và địa phương, nâng cao chất lượng cuộc sống lại góp phần tạo cảnh quan đẹp và tạo nên nét đặc trưng cho đất nước, thu hút du lịch, từ đó giúp phát triển kinh tế đất nước.
 
9. Giúp cân bằng hệ sinh học

         Mỗi cây xanh hay mỗi cánh rừng đều là nơi trú ngụ của nhiều loài sinh vật từ những loài thú lớn, quý hiếm cho đến những loài chim, côn trùng nhỏ bé. Hệ thực vật rừng càng đa dạng và ổn định thì hệ động vật càng phong phú và bền vững. Hiện nay tình trạng động vật hoang dã đang bị mất dần nơi ở khiến chúng ồ ạt lấn xuống khu dân cư và tấn công nơi ở của con người. Với tốc độ chóng mặt của đô thị hóa, rất nhiều cây xanh cổ thụ bị chặt hạ để xây dựng các nhà cửa, đường xá…đã làm mất biến mất nhiều loài chim, côn trùng. Trồng cây gây rừng và đơn giản là trồng nhiều cây xanh ở khu dân cưlà biện pháp hữu hiệu để cải thiện sự cân bằng hệ thống sinh học cũng như giúp con người bớt bị xáo trộn do ảnh hưởng của việc di cư động vật xuống phố.

         
                                 

                          Chung tay bảo vệ Trái Đất (Nguồn ảnh : internet)

      Trên đây là những minh chứng rất rõ ràng về tầm quan trọng của cây xanh đối với môi trường sống cũng như những lợi ích cây xanh mang lại cho con người.  Với mục tiêu giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh toàn trường về ý thức giữ gìn, chăm sóc bảo vệ cây xanh, xây dựng cảnh quan môi trường công tác và học tập  thân thiện với thiên nhiên, trường THPT Cao Bá Quát - Quốc Oai đã triển khai kế hoạch tổ chức “ Lễ phát động tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác Hồ ” xuân Mậu Tuất 2018  vào sáng ngày 05/03 /2018. Toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường đã và đang hưởng ứng nhiệt tình, chủ động thực hiện tốt công tác chuẩn bị, tham gia đầy đủ và xác định việc trồng cây không chỉ là phong trào mà phấn đấu trồng cây nào đảm bảo cây đó sống tốt tươi với mục tiêu “hành động nhỏ , thay đổi lớn” vì một “hành tinh xanh”.

 Người viết bài: Nguyễn Thị Thanh Tâm