Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức: Chuẩn mực đạo đức và trách nhiệm trong công vụ

Cán bộ, công chức, viên chức là những người trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ công vụ, gắn liền với việc phục vụ nhân dân và xây dựng nền hành chính công minh bạch, hiệu quả. Để đảm bảo tính chuyên nghiệp và đạo đức trong công việc, các quy tắc ứng xử đã được ban hành, trở thành chuẩn mực định hướng cho hành vi và thái độ của đội ngũ này trong mọi lĩnh vực: từ thực thi công vụ, ứng xử nơi công cộng, quan hệ với nhân dân nơi cư trú, cho đến đời sống gia đình. Những quy tắc này không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả công việc mà còn xây dựng hình ảnh đẹp, trách nhiệm và tận tâm của cán bộ, công chức, viên chức trong mắt nhân dân và xã hội.

Sau đây là một số quy định:

1. Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi công vụ

- Những việc cán bộ, công chức, viên chức, người lao động phải làm:

+ Trung thành với Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ danh dự Tổ quốc và lợi ích quốc gia; tôn trọng và tận tụy phục vụ nhân dân. Khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ, cán bộ, công chức, viên chức phải ý thức rõ về chức trách, bổn phận của bản thân, sẵn sàng nhận và nỗ lực hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

+ Thực hiện đúng và đầy đủ các quy định về nghĩa vụ của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức và pháp luật lao động.

+ Trong quá trình thực thi công vụ mà tiếp xúc trực tiếp, hoặc bằng văn bản hành chính hoặc qua các phương tiện thông tin (điện thoại, thư tín, qua mạng internet...) với tổ chức và công dân thì phải bảo đảm thông tin trao đổi đúng nội dung công việc mà tổ chức và công dân cần hướng dẫn, trả lời; phải tôn trọng, lắng nghe, tận tình hướng dẫn về quy trình xử lý công việc và giải thích cặn kẽ những thắc mắc của tổ chức và công dân.
Thực hiện “4 xin, 4 luôn”: xin chào, xin lỗi, xin cảm ơn, xin phép; luôn mỉm cười, luôn nhẹ nhàng, luôn lắng nghe, luôn giúp đỡ.

+ Có trách nhiệm hướng dẫn công khai cho tổ chức, công dân quy trình thực hiện đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt bảo đảm các yêu cầu của tổ chức và công dân được giải quyết đúng quy định của pháp luật, đúng thời gian quy định.

Trường hợp công việc bị kéo dài quá thời gian quy định, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động có trách nhiệm báo cáo người đứng đầu cơ quan, đơn vị, tổ chức bằng văn bản nêu rõ lý do quá hạn, thời gian đề nghị gia hạn thực hiện nhiệm vụ, đồng thời thông báo công khai cho tổ chức và công dân có yêu cầu biết rõ lý do.

+ Riêng đối với công chức, viên chức ở lĩnh vực Thanh tra và các hoạt động nghề nghiệp khác, ngoài việc thực hiện những quy định của Quy tắc ban hành kèm theo Quyết định 758/QĐ-BNV năm 2021, phải thực hiện nghiêm túc các chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp quy định.

+ Phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi của mình.

- Những việc cán bộ, công chức, viên chức, người lao động không được làm:

+ Sa vào các tệ nạn xã hội dưới mọi hình thức; lợi dụng chức vụ, quyền hạn của cá nhân, danh nghĩa của cơ quan, tổ chức để giải quyết công việc nhằm trục lợi cá nhân, gia đình hoặc người thân (như vay, mượn, hứa hẹn, chạy việc, chạy dự án, đề án...) để chiếm dụng tiền hoặc tài sản của người khác làm ảnh hưởng đến uy tín của Bộ, các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân.

+ Có thái độ hoặc hành vi quan liêu, cửa quyền, hách dịch, nhũng nhiễu, hạch sách người dân, gây căng thẳng, bức xúc, dọa nạt người dân; gợi ý đưa tiền, nhận tiền, quà biếu hoặc nhận giải quyết công việc bên ngoài cơ quan, ngoài giờ làm việc để trục lợi cá nhân; thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm trước những khó khăn, vướng mắc của tổ chức và công dân.

+ Từ chối các yêu cầu đúng pháp luật của người cần được giải quyết phù hợp với chức trách, nhiệm vụ được giao.

+ Làm mất, hư hỏng hoặc làm sai lệch hồ sơ, tài liệu liên quan đến yêu cầu của tổ chức và công dân khi được giao nhiệm vụ giải quyết; phải tuân thủ kỷ luật phát ngôn, không sử dụng mạng xã hội để khai thác, tuyên truyền các thông tin chưa được kiểm chứng, phiến diện, một chiều ảnh hưởng đến hoạt động công vụ.

+ Làm lộ bí mật Nhà nước, bí mật công tác và bí mật nội dung cùng họ tên người viết đơn thư khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật.

+ Các việc khác theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, pháp luật về phòng, chống tham nhũng; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
(Điều 4 Quy tắc ban hành kèm theo Quyết định 758/QĐ-BNV năm 2021)

2. Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức nơi công cộng

- Chấp hành nghiêm túc các quy định của pháp luật và quy định sinh hoạt nơi công cộng.

- Thể hiện văn minh, lịch sự trong giao tiếp, ứng xử, trang phục để người dân tin yêu.

- Kịp thời thông báo ngay cho cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền biết các thông tin về hành vi vi phạm pháp luật.

- Không được vi phạm các chuẩn mực về thuần phong mỹ tục tại nơi công cộng để bảo đảm sự văn minh, tiến bộ của xã hội.

- Không được lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi tham gia các hoạt động xã hội để tiếp tay hoặc bao che cho các hành vi vi phạm pháp luật dưới bất kỳ hình thức nào.
(Điều 7 Quy tắc ban hành kèm theo Quyết định 758/QĐ-BNV năm 2021)

3. Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức với nhân dân nơi cư trú

- Tích cực tham gia tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật.

- Thực hiện quy chế dân chủ cơ sở, tham gia sinh hoạt nơi cư trú, chịu sự giám sát của tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể và nhân dân nơi cư trú.

- Không can thiệp trái pháp luật vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nơi cư trú; không tham gia xúi giục, kích động, bao che các hành vi trái pháp luật.

- Không được vi phạm các quy định về đạo đức công dân đã được pháp luật quy định hoặc đã được cộng đồng dân cư thống nhất thực hiện.
(Điều 8 Quy tắc ban hành kèm theo Quyết định 758/QĐ-BNV năm 2021)

4. Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức trong gia đình

- Tích cực tuyên truyền, giáo dục, vận động người thân trong gia đình gương mẫu chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

- Không để bố, mẹ, vợ hoặc chồng, con, anh, chị em ruột lợi dụng danh nghĩa của bản thân để vụ lợi cho gia đình và bản thân.

- Gương mẫu, tránh phô trương, lãng phí khi tổ chức cưới hỏi, ma chay, mừng thọ, sinh nhật, tân gia và các việc khác nhằm mục đích trục lợi.

- Phải tuân thủ chuẩn mực đạo đức gia đình và xã hội, thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc; không mê tín dị đoan và có những hành vi phản cảm khi tham gia lễ hội.
(Điều 9 Quy tắc ban hành kèm theo Quyết định 758/QĐ-BNV năm 2021)

Những quy tắc ứng xử nêu trên không chỉ là kim chỉ nam cho hành động mà còn là tiêu chuẩn đạo đức, văn hóa mà cán bộ, công chức, viên chức cần nghiêm túc thực hiện. Việc tuân thủ các quy định này sẽ góp phần xây dựng hình ảnh đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chuyên nghiệp, trách nhiệm, tận tụy vì nhân dân, đồng thời củng cố lòng tin yêu, sự đồng thuận từ phía xã hội. Đây cũng chính là nền tảng quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước, tạo nên một môi trường sống và làm việc văn minh, tiến bộ, giàu tình người./.

Người tuyên truyền: NTH