BỆNH CẢM CÚM VÀ CÁCH PHÒNG CHỐNG

1/Bệnh dễ mắc khi thời tiết thay đổi, chuyển mùa

          Chuyển mùa là giai đoạn thời tiết thay đổi với nhiệt độ lúc nóng, lúc lạnh, nắng mưa bất thường nên nếu hệ miễn dịch của cơ thể yếu đi, bạn rất dễ mắc bệnh. Đặc biệt vào giao mùa thu – đông, không khí lúc ẩm, lúc hanh khô có thể khiến cho các loại virus gây bệnh sinh sôi mạnh. Đây là khoảng thời gian cơ thể rất khó thích nghi với thời tiết, và cảm cúm dễ xảy ra.

            Những đối tượng dễ mắc cảm cúm là người cao tuổi, trẻ em và phụ nữ mang thai. Những người có sức miễn dịch kém cũng rất dễ bị cảm cúm. Nguyên nhân chủ yếu khiến cơ thể mắc bệnh cảm cúm là do thời tiết thay đổi từ nóng chuyển sang lạnh, độ ẩm không khí thấp đột ngột. Lúc này, cơ thể không thích ứng kịp thời khiến cho sự xâm nhập của virut cúm sẽ rất thuận lợi nên dễ mắc cảm cúm.

2/Triệu chứng:

          Triệu chứng đầu tiên của cảm cúm là sốt, ngứa – đau rát họng, chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi, ho, xung huyết mắt, cơ thể đau nhức hoặc đau đầu nhẹ, hắt hơi, chảy nước mắt, có thể sốt đến 39 độ C. Triệu chứng ho thường xuất hiện sau khi có triệu chứng ở mũi. Các biểu hiện lâm sàng của cảm cúm thường giới hạn ở đường hô hấp trên. Thông thường bệnh cảm cúm kéo dài trong khoảng 1 tuần.

          Do bệnh cảm cúm thường có nhiều biểu hiện nhẹ với các triệu chứng rất phổ biến như sốt, ho dai dẳng trong một vài ngày nên nhiều người chủ quan cho rằng bệnh sẽ tự khỏi nên không đến cơ sở y tế khám. Chính vì sự chủ quan không điều trị hoặc điều trị quá muộn, đã khiến cho bệnh cảm cúm chuyển nặng, gây biến chứng nguy hiểm dẫn đến viêm phổi, suy hô hấp. Bệnh trở nên đặc biệt nguy hiểm đối với những người có sức đề kháng kém như phụ nữ có thai, người già, trẻ nhỏ, người mắc bệnh tim, phổi mạn tính, mắc bệnh suy giảm miễn dịch…

3/ Biến chứng:

          Biến chứng phổ biến nhất của bệnh cảm cúm là hệ hô hấp bị ảnh hưởng nghiêm trọng: viêm phổi tiên phát và thứ phát trong đó viêm phổi tiên phát là nặng nhất: nhiệt độ không giảm vào ngày 3-5 mà tiếp diễn, kèm khó thở, thở gấp, tím tái, khạc đờm có khi lẫn máu nhanh chóng dẫn đến suy hô hấp, suy tuần hoàn rồi tử vong nếu không điều trị.

          Bệnh cúm khi không được điều trị hoặc điều trị muộn sẽ là khởi nguồn cho các bệnh: viêm tai giữa, viêm xoang, viêm nhiễm đường tiết niệu…

          Đối với phụ nữ mang thai, bệnh cảm cúm có thể gây biến chứng phổi hoặc xảy thai. Nếu thai phụ mắc bệnh trong 3 tháng đầu có thể khiến thai nhi bị ảnh hưởng bệnh lý, nhất là về hệ thần kinh trung ương…

          Nguy hiểm nhất mà biến chứng của bệnh cúm mang lại là hội chứng Reye (gây sưng tấy trong gan và não). Mặc dù hội chứng này rất ít gặp nhưng biến chứng rất trầm trọng và tỷ lệ tử vong rất cao. Hội chứng Reye hay xảy ra nhất ở trẻ từ 2 đến 16 tuổi, vài ngày sau khi bị cúm. Khi các triệu chứng của cúm có vẻ như đang bớt dần, trẻ đột nhiên buồn nôn và nôn mửa. Sau đó khoảng 1-2 ngày, trẻ chuyển mê sảng, co giật rồi đi dần vào hôn mê và có thể tử vong.

4/Cách phòng tránh bệnh cảm cúm

          Bệnh cúm là bệnh lây truyền gây ra bởi virus cúm (Influenza virus) và xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường được xem là bệnh đường hô hấp nhưng có ảnh hưởng toàn thân, bệnh thường xảy ra đột ngột , người bệnh có thể nằm liệt giường 2-3 ngày và có thể kéo dài hơn 2 tuần. Bệnh có thể gây ra những biến chứng nặng nề dẫn đến tử vong ở những người thuộc nhóm nguy cơ cao như trẻ em, người già, người có bệnh mãn tính. Để cơ thể không mắc bệnh cảm  cúm mọi người cần nâng cao ý thức phòng tránh bệnh.

          Bạn có thể phòng ngừa bệnh cúm bằng cách tiêm ngừa. Hiệu quả của Vaccine chủng ngừa đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu lâm sàng. Nhiều quốc gia trên thế giới đã khuyến cáo người dân cần tiêm ngừa trong suốt mùa cúm. Vaccine ngừa cúm có thể sử dụng cho trẻ em từ 6 tuổi trở lên và người lớn.

          Nên tiêm ngừa trước khi mùa cúm xảy ra mỗi năm, nhưng cũng không phải là quá muộn nếu tiêm ngừa trong khi mùa cúm đang xảy ra. Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới, ở các nước thuộc vùng nhiệt đới , cúm xảy ra quanh năm cho nên tiêm vacine định kỳ hằng năm vào bất kỳ lúc nào có thể trong năm với các vacine hiện hành là điều cần thiết .

          Lợi ích của việc Tiêm ngừa:

-         Cứu sống người có nguy cơ cao.

-         Tránh mắc bệnh và tránh phải nhập viện.

-         Tránh nghỉ việc và hủy bỏ kỳ nghỉ.

-         Giảm nguy cơ lây bệnh cúm cho gia đình, bạn đồng nghiệp và những người xung quanh.

-         Tiêm ngừa cúm nhằm ngăn chặn đại dịch cúm gây ra bởi một dòng Virus có động lực cao xuất hiện đột ngột do đột biến gen khi người bệnh cùng nhiễm H5N1 và Virus cúm A của người

          Ngoài ra nên chú ý ăn uống đủ chất, cần tăng cường các loại rau xanh, củ quả vào thực đơn hằng ngày. Bổ sung dinh dưỡng và cân đối các nhóm dưỡng chất như: Tinh bột, chất đạm, chất béo và rau củ quả có chứa khoáng chất Selenium,vitamin C… để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Đặc biệt trong chế độ ăn uống nên bổ sung tỏi và các chế phẩm từ tỏi vì chúng có tác dụng phòng ngừa cúm, tăng cường khả năng miễn dịch cho cơ thể..

          Uống nhiều nước là một trong những cách giúp cơ thể phòng chống bệnh cảm cúm. Theo các chuyên gia y tế, bị cúm việc uống nhiều nước (nước lọc, nước hoa quả…) đặc biệt là nước ấm, sẽ giúp giảm đáng kể triệu chứng nghẹt mũi khó chịu.

          Khi cơ thể bị ốm, chức năng phòng chống bệnh của hệ miễn dịch bị suy yếu nghiêm trọng. Vì thế việc rửa tay thường xuyên với xà phòng diệt khuẩn giúp ngăn ngừa các virut mới xâm nhập vào cơ thể. Bạn cần phải rửa tay thật sạch bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi chế biến thức ăn, trước khi cầm nắm thức ăn, sau khi đi vệ sinh, kể cả khi không bị bệnh.
Ngay cả khi không bị cảm cúm thì việc súc miệng bằng nước muối vài lần mỗi ngày có thể giúp điều ngăn chặn viêm họng cũng như ngăn ngừa nhiễm trùng phát sinh.

          Dụng cụ giữ độ ẩm cho không khí là công cụ tuyệt vời giúp bạn phòng chống bệnh cảm cúm. Bởi vì virut cúm không thể hoạt động trong môi trường ẩm.

TUYÊN TRUYỀN PHÒNG CHỐNG CÚM A/H7N9

Theo Tổ chức y tế thế giới (WHO), dịch cúm A/H7N9 đang diễn biến phức tạp, khó lường và có nguy cơ bùng nổ thành đại dịch. Trung Quốc, nước hiện có bệnh nhân mắc cúm A/H7N9 tính đến ngày 17.5.2013 đã có 131 người được xác định nhiễm cúm A/H7N9 và đã có 36 ca tử vong. Nước ta có đường biên giới chung dài với Trung Quốc, lại có quan hệ giao thương rất sôi động nên nguy cơ lây nhiễm cúm A/H7N9 từ nước bạn được Bộ Y tế đánh giá là rất cao. Chính phủ, các bộ ngành liên quan và nhiều địa phương trong cả nước đã xây dựng các phương án đối phó nhằm hạn chế đến mức tối đa ảnh hưởng nếu dịch cúm A/H7N9 xảy ra ở Việt Nam.

1. Một số thông tin về dịch cúm A/H7N9

Vi rút cúm A/H7N9 là một chủng mới, có nguồn gốc gen từ vi rút cúm gia cầm và một số loài chim, có khả năng lây nhiễm cho người dẫn đến viêm phổi nặng tiến triển nhanh, tỷ lệ tử vong cao (trên 27%). Hiện đường lây truyền của virus cúm A/H7N9 chưa được hiểu biết rõ ràng và cũng chưa có kết luận nào về sự lây truyền dịch cúm từ người sang người. Tuy nhiên đa số các ca bệnh cúm A/H7N9 được phát hiện đều có tiếp xúc gần với các loại gia cầm bị nhiễm vi rút cúm A/H7N9.

 Trước khi hoành hành gây chết người ở Trung Quốc, virus cúm A/H7N9 chưa từng gây bệnh ở người, chủng cúm này thỉnh thoảng được phát hiện ở các loại chim, gà. Các chủng cúm trong "gia đình" vi rút cúm H7 đã khiến hơn 100 người nhiễm bệnh trong 10 năm qua. Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Virus sinh học năm 2003, chủng cúm “họ hàng” với H7N9 là H7N7 đã bùng phát khiến 89 người Hà Lan nhiễm bệnh, một người chết.

 Các chữ “H” và “N” trong tên của vi rút tương ứng với hai thành phần protein trên bề mặt virus (kháng nguyên) là hemagglutinin và neuraminidase. Vi rút cúm có tới 16 loại hemagglutinin và 9 loại neuraminidase tạo ra nhiều sự kết hợp khác nhau dẫn đến có nhiều chủng vi rút cúm với động lực khác nhau như cúm A/H1N1, H3N2, H5N1, H7N9...

2. Các triệu chứng của bệnh nhân cúm A/ H5N1 

Qua nghiên cứu các bệnh nhân mắc cúm A/H7N9 ở Trung Quốc, các nhà khoa học thấy triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân cúm A H5N1 tương tự như các chủng cúm khác, bao gồm:

+ Sốt: Sốt cao 39 – 40 độ C.

+ Đau mỏi các khớp xương, nhức đầu, buồn nôn, nôn.

+ Một số bệnh nhân có biểu hiện viêm long đường hô hấp trên như sổ mũi, hắt hơi, đau họng…

+ Ho, tức ngực, khó thở tăng dần.

+ Các triệu chứng suy hô hấp: tím môi, đầu chi, thở nhanh, co kéo cơ hô hấp.

+ Các biểu hiện nặng, nguy kịch bao gồm: thiểu niệu hoặc vô niệu, phù, suy tim, đông máu nội quản rải rác, suy gan nặng, hôn mê… 

Chụp X quang phổi thấy có hình ảnh tổn thương giống như do cúm A/H5N1: các đám mờ không đồng đều, lúc đầu thường xuất hiện ở một thùy phổi sau lan ra khắp 2 phổi nếu không được điều trị kịp thời. Mức độ tổn thương phổi trên phim X quang cũng tương ứng với độ nặng, nhẹ của bệnh nhân trên lâm sàng.

Để chẩn đoán xác định nhiễm cúm A/H7N9 cần phải phân lập được vi rút từ bệnh phẩm là dịch lấy ở hầu họng hoặc dịch phế quản, định danh và xác định trình tự gen bằng kỹ thuật PCR hoặc nuôi cấy ở những phòng xét nghiệm vi rút hiện đại ở các viện Vệ sinh dịch tễ. 

3. Phòng và điều trị bệnh cúm A/H7N9.

Phòng bệnh:

Đối với cá nhân:

- Tăng cường các biện pháp vệ sinh cá nhân như: Rửa tay bằng xà phòng hoặc hóa chất sát khuẩn, đeo khẩu trang khi ra đường hay tiếp xúc với bệnh nhân bị cúm, súc miệng, nhỏ mũi bằng dung dịch nước muối, TB…

- Nâng cao thể trạng, ăn uống dinh dưỡng hợp lý, bổ sung thêm các vitamin nhóm A, C, thường xuyên luyện tập rèn luyện tăng cường sức khỏe, duy trì cân nặng vừa phải (Tính theo chỉ số BMI). 

- Điều trị ổn định các bệnh mạn tính nếu có như COPD, đái tháo đường, xơ gan. Bỏ rượu, thuốc lá, thuốc lào… nếu nghiện.

- Trang bị bảo hộ đầy đủ bao gồm: Khẩu trang, mũ, kính, găng tay…khi chăn nuôi, mua bán, giết mổ gia cầm, không ăn thịt gia cầm ốm, chết hoặc không rõ nguồn gốc mà phải đem tiêu huỷ ngay khi phát hiện.

- Tiêm phòng: Hiện chưa có vacxin phòng cúm A/H7N9, Bộ Y tế khuyến khích người dân, nhất là những người có nguy cơ mắc bệnh cao, người già, trẻ em… nên tiêm phòng vacxin phòng cúm mùa đều đặn hàng năm vì loại vacxin này cũng có tác dụng làm giảm nhẹ triệu chứng và hạn chế tử vong do các chủng cúm nguy hiểm gây ra như cúm A/H5N1, H7N9…

Đối với cộng đồng:

- Tuyên truyền cho người dân nắm được đầy đủ thông tin về dịch cúm để mỗi người chủ động có biện pháp phòng bệnh cho bản thân và gia đình.

- Giữ gìn vệ sinh môi trường sống trong lành, giám sát đàn gia cầm nuôi trong khu vực.

Khi phát hiện người dân có triệu chứng cúm phải cách ly điều trị tại cơ sở y tế để hạn chế lây lan cho người khác, đồng thời báo cho các cơ quan có chức năng để giám sát dịch tễ, bao vây dập dịch nếu có.

Điều trị:

Đến nay, 2 loại thuốc có tác dụng điều trị đặc hiệu vi rút cúm A/H7N9 là Oseltamivir (Tamiflu) và Zanamivir được Bộ Y tế chuẩn bị sẵn để điều trị cho bệnh nhân nhiễm cúm A/H7N9. Tuy nhiên thuốc chỉ có tác dụng tốt nhất trong thời gian 48h sau khi bị sốt nên bệnh nhân nghi mắc cúm cần đến các bệnh viện sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nặng nguy hiểm đến tính mạng. Các biện pháp hồi sức tích cực như: thở máy, lọc máu ngoài cơ thể, truyền máu, truyền huyết tương, trợ tim mạch… được áp dụng cho các bệnh nhân nặng, nguy kịch tuy nhiên tỷ lệ tử vong là rất cao

Tân hòa, ngày 13 tháng 3 năm 2017

Người tuyên truyền

   Nguyễn Thị Phúc